Yardenclaim

De historie

U hád een naturapolis, dat wérd (in 2007) een geldpolis en is nu (sinds 2018) weer een naturapolis. U wás bij de AVVL verzekerd, vervolgens bij Yarden en sinds 1 augustus 2021 bij DELA. Erg verwarrend allemaal. Ik ga ruim 100 jaren uitvaarthistorie hieronder kort voor u samenvatten. Let wel: dit verhaal gaat over de naturapolissen die eerst door de AVVL en vervolgens door Yarden in de markt zijn gezet. Beschikt u van origine over een 'geldpolis' (= een polis die na overlijden een geldbedrag uitkeert), dan is het onderstaande voor u niet relevant.

In het begin van de twintigste eeuw vonden er in Nederland slechts zelden crematies plaats. Crematies waren bij wet verboden en cremeren werd veelal op religieuze gronden afgewezen. Door een maas in de wet - crematie was strafbaar, maar er stond niet nader aangegeven wie er in zo'n geval dan strafbaar was - werd er echter wel degelijk gecremeerd. Zo was er bij begraafplaats Westerveld in Driehuis een crematorium (op dat moment het enige in Nederland; gebouwd door de Vereniging voor Facultatieve Lijkverbranding) en werd er ook wel uitgeweken naar het buitenland. Het transport van een overledene naar Driehuis of naar het buitenland was echter voor velen onbetaalbaar. Met de komst van de AVVL, opgericht op 22 december 1919, veranderde dat. De AVVL, voluit de 'Arbeiders-Vereeniging voor Lijkverbranding', was een Nederlandse uitvaartorganisatie die zich voornamelijk richtte op crematies. Dankzij de AVVL konden arbeiders zich voortaan verzekeren voor een crematie. Verder had de AVVL de missie om de dood en de invulling van de uitvaart meer bespreekbaar te maken.

In die tijd was zich verzekeren voor een uitvaart geen luxe, maar bittere noodzaak. De meeste mensen hadden het niet breed. Al het geld ging op aan noodzakelijke levensbehoeften; ruimte om te sparen was er niet tot nauwelijks. Vaak was de man de enige kostwinner en wat hij aan het eind van de week mee naar huis bracht, was veelal geen vetpot. Zou hij - of een ander gezinslid - plotseling komen te overlijden, dan was er meestal onvoldoende geld in kas voor een fatsoenlijke uitvaart. Door hiervoor een verzekering af te sluiten, wist je in ieder geval zeker dat de overledene netjes begraven of gecremeerd kon worden, en dat voor (omgerekend) nog geen euro verzekeringspremie per maand. Nog geen euro? Ja, inderdaad! Ik heb ooit een verzekerde bijgestaan die bij de AVVL een naturapolis had afgesloten en daarvoor 40 jaren lang een maandpremie van 1,25 gulden verschuldigd was. Per jaar is dat 12 x 1,25 gulden = 15 gulden, en na 40 jaren dus 40 x 15 gulden = 600 gulden. En 600 gulden is 272 euro... (Op de pagina 'GELDWAARDE' leg ik u uit dat die destijds gedane investering van omgerekend 272 euro heden ten dage wel tot 10.000 euro waard kan zijn. Okay, één euro vroeger was veel meer waard dan één euro nu, maar toch.)

In 1935 maakte de Film-Associatie Visie Film een heuse propagandafilm in opdracht van de AVVL. De film heeft als titel "Als wij, levenden, sterven", duurt maar liefst drie kwartier, is in zwartwit en zonder geluid.

(Als de film niet automatisch start, plak dan https://www.youtube.com/watch?v=QlwEen7zaV0 in de adresbalk van uw browser.)

Omdat een uitvaartverzekering bittere noodzaak was - in die tijd kon bijna niemand een uitvaart uit eigen zak betalen - werd de AVVL zeer succesvol. Ook anderen dan alleen arbeiders wilden en mochten zich vervolgens verzekeren, waarna de naam van de vereniging veranderde van 'Arbeiders-Vereeniging voor Lijkverbranding' in 'Vereniging voor Crematie AVVL'. Onderstaand een 'bewijs van lidmaatschap' uit 1992.

De uitvaartverzekeringen van de AVVL waren naturaverzekeringen. Een naturaverzekering wil zeggen dat in geval van overlijden een aantal goederen en diensten zal worden vergoed. In een bijlage bij het polisblad werden de verzekerde goederen en diensten opgesomd, maar er werden expliciet géén bedragen genoemd. Zo was men bijvoorbeeld verzekerd voor 'een uitvaartkist', maar niet voor het bedrag wat zo'n kist doorgaans kostte. Je hoefde je als verzekerde dus nergens druk om te maken, want "Het hoofdbestuur van de Vereniging voor Crematie AVVL verklaart de verzekerde als standaard-lid te hebben ingeschreven en bij zijn of haar overlijden de crematie of begrafenis te verzorgen en bekostigen als bepaald in de statuten en reglementen van de vereniging" (citaat). Zo'n bijlage kon er bijvoorbeeld als volgt uitzien:

Door de jaren heen werd het overzicht van verzekerde goederen en diensten - doorgaans spreken we van de 'rechtenlijst' - aangepast, maar vaak waren dat slechts cosmetische aanpassingen (moderner lettertype en lay-out). Een enkele keer veranderde er ook inhoudelijk iets.

Qua inhoud is bovenstaande rechtenlijst identiek aan die uit 1991, alleen de lay-out is iets gemoderniseerd.

In mei 1995 wordt de verzekerde er nog maar eens op gewezen dat hij bij de AVVL goed verzekerd is. Enkele citaten uit de circulaire: "Bij de AVVL bent u altijd voldoende verzekerd. U hoeft zich dan ook absoluut geen zorgen te maken over later. Uw uitvaart wordt verzorgd en betaald." En: "Nogmaals: u bent bij de AVVL al compleet en voordelig verzekerd, laat daar geen misverstand over bestaan."

In april 1997 verschijnt de volgende rechtenlijst, nu 'Omschrijving van Rechten' geheten:

Op 17 juni 2001 fuseert de AVVL met een andere organisatie in de uitvaartbranche, de Nederlandse Uitvaart- en Verzekerings Associatie (NUVA). Uit deze fusie ontstaat Yarden.

In augustus 2001 verschijnt (nu dus onder de naam Yarden) weer een nieuwe rechtenlijst:

Saillant detail: de eerste beperking dient zich aan! Volgens de bijlagen uit 1991, 1993 en 1997 vallen 'dragers (aan het sterfhuis en/of op de begraafplaats)' onder de verzekering (zie artikel 4), volgens de bijlage uit 2001 zijn dit nog slechts 'maximaal zes dragers' (zie artikel 10b). Op zich is deze limitering wel te rechtvaardigen: meer dan zes dragers voor één kist is niet meer van deze tijd.

In november 2004 verschijnt er wéér een nieuwe rechtenlijst. De 'rechten' (van het lidmaatschap) heten nu 'bijzondere voorwaarden':

En ook nu weer wordt er een beperking aan de voorwaarden toegevoegd. Volgens de rechtenlijsten uit 1991, 1993, 1997 en 2001 is 'koffie alsmede cake of koek' gedekt (zie artikel 12), terwijl dit volgens de rechtenlijst uit 2004 nog slechts voor 'maximaal zestig stuks' geldt (zie artikel 1.13).

Het moet zo ongeveer rond die tijd zijn dat Yarden zich realiseert dat de gemiddelde uitvaartkosten veel harder stijgen dan de premie-opbrengsten. Er gaat structureel meer geld uit dan dat er binnenkomt, en dus is actie vereist.

De eerste signalen van de ophanden zijnde koerswijziging van Yarden manifesteren zich in december 2004, wanneer Yarden voor het eerst rept over een 'aanpassing van de natura-uitvaartverzekering aan de gestegen uitvaartkosten'. Een kromme stelling, want de essentie van een naturaverzekering is dat verzekerde goederen en diensten worden vergoed, ongeacht de kosten hiervan. Vooralsnog blijft het bij deze loze kreet, want "De hoogte van de jaarlijkse bijdrage is ongewijzigd."

Maar dán gebeurt het! In april 2007 gaat Yarden ertoe over om alle naturaverzekeringen eenzijdig - dus zónder expliciete toestemming van de verzekerden! - om te zetten in een verzekering met verzekerd bedrag. Dat lijkt lood om oud ijzer, maar de schijn bedriegt! Bij een naturaverzekering krijgt u een standaard uitvaartkist, bij een verzekering met verzekerd bedrag de geldwaarde van zo'n kist in 2007: laten we zeggen 500 euro. Het venijn zit 'm daarin dat u bij een overlijden in pakweg het jaar 2030 voor die 500 euro nog geen kistdeksel kunt kopen!

Hoewel Yarden er (in de tweede alinea) op hamert dat de nieuwe verzekering géén nadelen oplevert...

...heeft menig verzekerde wél in de gaten dat 'het aanbod om de polis na vijf jaar aan te passen naar aanleiding van de situatie op dat moment' (laatste alinea van blad 1) in de praktijk betekent dat er iedere vijf jaar stevig zal moeten worden bijbetaald. Ook het 'verzekerd bedrag' doet nu zijn intrede:

Veel verzekerden doorzien dit snode plan van Yarden en tekenen bezwaar aan. De Consumentenbond neemt hierbij de leiding en komt met een voorbeeld-bezwaarbrief. Uiteindelijk verplicht de Ombudsman Financiële Dienstverlening uitvaartorganisatie Yarden de voor verzekerden ongunstige omzetting ongedaan te maken voor eenieder die bezwaar heeft aangetekend. Yarden doet dat vervolgens met onderstaande brief (ook wel de 'keuzebrief' genoemd).

Ook mijn beide ouders tekenen bezwaar aan en ontvangen de keuzebrief. Maar als vervolgens mijn vader in 2009 komt te overlijden, presteert Yarden het tóch om de nabestaanden op te zadelen met een factuur ten bedrage van ongeveer 4000 euro. Omdat ik als executeur die factuur weiger te betalen, daagt Yarden mij na jarenlang juridisch gesteggel in 2014 voor de rechter. Die stelt mij vervolgens op alle punten in het gelijk, waarna ik de website Yardenclaim.nl begin.

Pas in april 2019 geeft Yarden schoorvoetend toe dat de directie (al acht maanden eerder!) heeft geconcludeerd dat de omzetting van naturapolis in geldpolis, zoals die in 2007 op grote schaal is doorgevoerd, onrechtmatig was. In april 2019 namelijk publiceert Yarden haar 'Solvency & Financial Condition Report 2018':

Yarden schrijft in dat rapport op pagina 3: "De directie van Yarden Uitvaartverzekeringen heeft op 22 augustus 2018 vastgesteld dat de noodzakelijke omzetting van de pakketpolissen naar een sommenpolis in 2007 niet op de juiste wijze heeft plaatsgevonden. Daardoor hebben de polishouders nog altijd een pakketverzekering en is de situatie van vóór 2007 weer actueel geworden."

Nu Yarden ruiterlijk heeft erkend dat alle naturapolissen van weleer nu weer gewoon naturapolissen zijn, heeft Yarden wél een probleem: al die naturapolissen dreigen op termijn volledig onbetaalbaar te worden! Wéér gaat de trucendoos open en uit die doos tovert Yarden nu de zogenaamde 'bijbetalingsregeling':

Kort samengevat komt het erop neer dat verzekerden moeten kiezen uit drie opties:

De jaarlijkse kostenstijging van het naturapakket - door Yarden begroot op twee procent per jaar - uit eigen zak betalen.
Geen actie ondernemen en daarmee accepteren dat Yarden het naturapakket ieder jaar iets verder 'uitkleedt'.
De naturapolis opzeggen en daarmee het verlies nemen. En dat verlies is dan zeer aanzienlijk, want de afkoopsom bedraagt nog geen 1900 euro voor een naturapolis die tot wel 10.000 euro waard kan zijn.

Verzekerden staan dus wederom met hun rug tegen de muur en het verzet is dan ook groot. Er worden rechtszaken gevoerd, maar steeds weer wordt Yarden in het gelijk gesteld omdat (kort samengevat) de rechter de huidige precaire financiële situatie van Yarden zwaarder vindt wegen dan het feit dat verzekerden te zijner tijd (oftewel: pas ná het overlijden) een zeker percentage van de uitvaartfactuur zelf zullen moeten betalen. Urgentie wint het dus van rechtvaardigheid. Ervan overtuigd zijnde dat de rechter anders zal oordelen wanneer hij in een rechtszaak wordt geconfronteerd met nabestaanden die daadwerkelijk een factuur van Yarden hebben ontvangen op basis van de bijbetalingsregeling, weiger ik me bij de jurisprudentie neer te leggen. Tot zo'n juridische confrontatie komt het echter niet, want DELA werpt zich op als reddende engel. Nederlands grootste uitvaartcoöperatie DELA ('Draagt Elkanders Lasten') toont zich bereid om het armlastige Yarden over te nemen en doet daarbij de toezegging dat gedurende de eerste tien jaren na de feitelijke overname de naturaverzekerden niet hoeven bij te betalen. (Voor alle duidelijkheid: dat 'niet bijbetalen' betreft louter de zogenaamde bijbetalingsregeling; niet onder de naturaverzekering vallende goederen en diensten, zoals bijvoorbeeld een rouwadvertentie en een bloemstuk, moeten uiteraard wél gewoon worden afgerekend.)

Op 26 juli 2021 stemt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) in met de overname van uitvaartonderneming Yarden door DELA, op voorwaarde dat de partijen zeven crematoria en twee uitvaartcentra verkopen aan de concurrentie. Op die manier blijven er voldoende alternatieven voor consumenten, zo meent de ACM. Yarden moet haar crematoria in Beuningen, Heerlen, Groningen, Schagen, Utrecht en Venlo verkopen aan een andere partij, en DELA moet het crematorium in Spijkenisse van de hand doen. Alleen dan mag DELA concurrent Yarden overnemen, aldus de ACM. Ook twee uitvaartcentra van Yarden in Veldhoven en Venray moeten worden verkocht. De ACM moet de kopers voor de diverse locaties vervolgens nog goedkeuren. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft de overname dan inmiddels al goedgekeurd.

En dan gaat het snel, want al op 2 augustus 2021 laat DELA per brief aan de Yarden-verzekerden weten dat de overname (per 1 augustus) een feit is:

En dat is nu dus de actuele situatie. Yarden 'is nu van' DELA, maar gaat (voorlopig nog) onder eigen naam door. Voor bijna alles (i.c. alles m.u.v. de premiebetaling) is Yarden uw aanspreekpunt. Beschikt u over een naturapolis, dan betekent dat voor u:

Uw naturapolis is - nog steeds, of nu weer, het is maar net hoe je het bekijkt - een volwaardige naturapolis, precies zoals u dat voor ogen stond toen u destijds de verzekering bij de AVVL of bij Yarden afsloot.
In ieder geval tot 1 augustus 2031 hoeft u niet bij te betalen voor de jaarlijkse kostenstijging. Gedurende ten minste tien jaren neemt DELA deze kosten voor haar rekening.
Het verdient aanbeveling om nu al goed na te denken over uw eigen uitvaart: in uw eentje of samen met uw naasten. Door al bij leven 'vorm' te geven aan uw toekomstige uitvaart, de kosten ervan inzichtelijk te maken en voor deze kosten financiële dekking te zoeken, bewijst u uw toekomstige nabestaanden een grote dienst. En misschien nog wel belangrijker: u kunt daarmee voorkomen dat uw nabestaanden te zijner tijd uit onwetendheid een te hoge uitvaartfactuur betalen.